Zakres powództwa w trybie art.288 TWE oraz art. 188 TEWEA
Bardzo ważną zasadę z punktu widzenia osób fizycznych i prawnych wprowadza art. 235 TWE w zw. z art. 288 TWE, zgodnie z którą ETS właściwy jest do rozstrzygania sporów o odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności deliktowej organów wspólnotowych i ich pracowników.
Przedmiotem powództwa są skargi dotyczące odpowiedzialności wspólnoty. Są to skargi o:
-
Odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności umownej (kontraktowej)
-
Odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności pozaumownej (deliktowej)
Skargę wnosi jednostka lub PCZŁ o odszkodowanie za szkody spowodowane przez instytucje lub funkcjonariuszy wspólnotowych podczas wykonywania ich obowiązków. Skarga ta służy ochronie podmiotów prywatnych (zarówno osoby fizyczne i prawne) stanowi ona istotne uzupełnienie wspólnotowego systemu ochrony prawnej jednostki rekompensując im słabszą pozycję w zakresie kontroli legalności aktów wspólnotowych.
Wspólnota wzięła na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez instytucje unijne i ich pracowników, wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności służbowych, na zasadach ogólnych wspólnych dla państw członkowskich.
Zgodnie z art. 288 odpowiedzialność kontraktową Wspólnoty reguluje prawo właściwe dla danej umowy. Do dochodzenia odpowiedzialności właściwe są sądy krajowe, możliwe jest też poddanie takich umów jurysdykcji TS, który jest właściwy do orzekania na podstawie klauzuli arbitrażowej jakiejkolwiek umowy prawa publicznego lub prywatnego zawartej przez WE lub w jej imieniu. TS do oceny swojej właściwości stosuje prawo wspólnotowe.
W przypadku odpowiedzialności pozaumownej Wspólnota ma obowiązek pokryć wszelkie szkody wyrządzone przez jej instytucje lub jej pracowników przy wykonywaniu ich funkcji.
Odpowiedzialność osobistą pracowników wobec Wspólnoty określają przepisy ich regulaminu pracowniczego lub mających zastosowanie warunków zatrudnienia.
Artykuł 288
Odpowiedzialność umowna Wspólnoty podlega prawu właściwemu dla danej umowy.
W dziedzinie odpowiedzialności pozaumownej Wspólnota powinna naprawić, zgodnie z zasadami ogólnymi, wspólnymi dla praw Państw Członkowskich, szkody wyrządzone przez jej instytucje lub jej pracowników przy wykonywaniu ich funkcji.
Poprzedni akapit stosuje się na tych samych zasadach do szkód spowodowanych przez EBC lub jego pracowników przy wykonywaniu ich funkcji.
Odpowiedzialność osobistą pracowników wobec Wspólnoty określają przepisy ich regulaminu pracowniczego lub mających zastosowanie warunków zatrudnienia.
Artykuł 188
Odpowiedzialność umowna Wspólnoty podlega prawu właściwemu dla danej umowy.
W dziedzinie odpowiedzialności pozaumownej Wspólnota powinna naprawić, zgodnie z zasadami ogólnymi wspólnymi dla praw Państw Członkowskich, szkody wyrządzone przez jej instytucje lub jej pracowników przy wykonywaniu ich funkcji.
Odpowiedzialność osobistą pracowników wobec Wspólnoty określają przepisy ich regulaminu pracowniczego lub mających zastosowanie warunków zatrudnienia.
Jurysdykcja Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w trybie art. 237
Trybunał Sprawiedliwości jest właściwy do orzekania, w sporach dotyczących
-
Z powództwa Rady Dyrektorów Banku Inwestycyjnego (uprawnienia analogiczne do Komisji w postępowaniu w trybie art. 226 TWE) spory w przedmiocie wypełniania przez państwa członkowskie zobowiązań, które wynikają ze statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego
-
Z powództwa państwa członkowskiego, Komisji oraz Rady Dyrektorów EBI spory dotyczące środków przyjętych przez Radę gubernatorów EBI (mutatis mutandis stosuje się art. 230 TWE)
-
Z powództwa państwa członkowskiego albo Komisji w sporach wynikłych na gruncie działań Rady Dyrektorów EBI (zasady analogiczne do procedury w trybie art. 230 TWE, albo podstawą roszczenia mogą być wyłącznie naruszenia art. 21 ust 2, 5,6,7 statutu EBI)
-
Z powództwa Rady Europejskiego Banku Inwestycyjnego (uprawnienia analogiczne do komisji w postępowaniu w trybie art. 226 TWE) w sporach wynikłych na gruncie realizacji przez krajowe banki centralne zobowiązań wynikających z TWE oraz statutu EBC
Artykuł 237
Trybunał Sprawiedliwości jest właściwy do orzekania, w poniższych granicach, w sporach dotyczących:
a) wykonywania zobowiązań Państw Członkowskich, wynikających ze Statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego. W tym zakresie Rada Dyrektorów Banku ma uprawnienia przyznane Komisji przez artykuł 226;
-
środków przyjętych przez Radę Gubernatorów Europejskiego Banku Inwestycyjnego. W tym zakresie każde Państwo Członkowskie, Komisja i Rada Dyrektorów Banku mogą wnieść skargę na warunkach przewidzianych w artykule 230;
c) środków przyjętych przez Radę Dyrektorów Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Skargi na te środki mogą być wniesione, na warunkach określonych w artykule 230, tylko przez Państwa Członkowskie lub Komisję i jedynie w związku z naruszeniem procedur przewidzianych w artykule 21 ustępy 2 i 5-7 Statutu Banku;
d) wykonywania przez krajowe banki centralne zobowiązań wynikających z niniejszego Traktatu i Statutu ESBC. W tym zakresie Rada EBC dysponuje wobec krajowych banków centralnych uprawnieniami przyznanymi Komisji wobec Państw Członkowskich przez artykuł 226. Jeśli Trybunał Sprawiedliwości stwierdza, że krajowy bank centralny uchybił jednemu ze zobowiązań, które na nim ciążą na mocy niniejszego Traktatu, bank ten jest zobowiązany podjąć środki, które zapewnią wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości.