Bezpośrednie stosowanie oznacza przede wszystkim, iż rozporządzenia są nie tylko wiążące dla państw członkowskich, jak np. traktaty prawa międzynarodowego, lecz również wewnątrz państw członkowskich dla wszystkich osób, które mogą dotyczyć. Obowiązywanie bezpośrednie rozporządzeń oznacza, że nie wymagają one ani żadnych ustaw implementujących, ani aktów pośrednich, przyjmowanych przez parlamenty krajowe lub rządy państw członkowskich.

Dyrektywy są zgodnie z art. 189 III TWE wiążące pod względem zamierzonego celu dla każdego państwa członkowskiego, do którego są skierowane, pozostawiają jednak władzom krajowym wybór formy i metod. Stąd dyrektywy w systemie prawa krajowego można najlepiej przyrównać do ustaw ramowych. Skierowane są do państw członkowskich, tzn. do ich rządów i parlamentów, ale nie do urzędów, sądów i obywateli w państwach członkowskich.

Zgodnie z ich intencją dyrektywy powinny być stosowane jako instrumenty, np. harmonizacji prawa. Wspólnota wytycza pewne cele, ale szczegóły i wybór środków prawnych do osiągnięcia tych celów pozostawia państwom członkowskim. Tym sposobem może zostać osiągnięte pewne minimum w obszarze ujednolicania prawa przy jednoczesnym zachowaniu różnic między państwami członkowskimi.

W zależności od spraw podlegających regulacji poprzez dyrektywę konieczne może stać się szczegółowe sformułowanie względnie wielu przepisów, celem nadani im wspólnotowego charakteru w tym sensie, by państwa członkowskie musiały uwzględniać faktyczne cele dyrektywy. Dlatego też w niektórych przypadkach dyrektywy Wspólnoty są krytykowane za brak prawdziwych możliwości wyboru, co w praktyce oznacza zmuszenie parlamentów krajowych do przyjęcia przedłożonego brzmienia tekstu. Przy dokładniejszej analizie okazuje się, iż dyrektywa, zgodnie z art. 189 III TWE, pozostawia instytucjom krajowym tylko wybór formy i środków, nie ma tu jednak mowy o jakiejkolwiek możliwości odstępstwa od niej.

Nie wolno jednak pominąć faktu, iż dyrektywy zawierają cały szereg ustaleń o charakterze pierwszeństwa, wyszczególniając niejednokrotnie sposoby włączania ich do prawa krajowego przez państwa członkowskie. Bardzo rzadko zdarza się, iż cała dyrektywa jest aż tak szczegółowa, że w żadnym miejscu nie pozostawia państwom członkowskim pola manewru. Nawet jednak i w takim przypadku nie następowałoby naruszenie art. 189 TWE.

W dyrektywach zwykle ustala się termin, np. dwuletni, w ciągu którego państwa członkowskie muszą przedsięwziąć konieczne środki do ich realizacji. Jeżeli państwa członkowskie nie dopełnią w określonym terminie obowiązku wdrożenia, Komisja może rozpocząć postępowanie w trybie nadzoru według art. 169.

Zgodnie z art. 189 IV TWE decyzje we wszystkich swoich częściach obowiązują tych, do których są skierowane. Tym samym, inaczej niż rozporządzenia i dyrektywy, decyzje nie są ogólnie abstrakcyjnymi regulacjami dla nieokreślonej liczby spraw, lecz są konkretnymi, indywidualnymi regulacjami dla jednostkowych przypadków. W obszarze wewnątrzpaństwowym można je porównać do aktów administracyjnych.

Decyzje, podobnie jak rozporządzenia, obowiązują bezpośrednio w państwach członkowskich i mogą swoim adresatom, bez pośrednictwa krajowych parlamentów i rządów, przydzielać prawa i obowiązki, których krajowe organy i sądy muszą przestrzegać. Rozgraniczenia od rozporządzeń dokonuje się poprzez indywidualizację adresatów. W normalnym przypadku decyzja wymienia swoich adresatów imiennie.

Jeżeli decyzja skierowana jest do większej grupy adresatów, to można zrezygnować z indywidualnego jej dostarczania. Wchodzi ona w życie wraz z opublikowaniem w Dzienniku Urzędowym.