Śledź nas na:



Rola orzeczeń wstępnych w systemie prawa wspólnotowego

Skarga o zbadanie legalności i aktu prawa wspólnotowego - warunki złożenia i skutki:

Europejski Trybunał Sprawiedliwości jest uprawniony do badania legalności aktów prawnych przyjmowanych przez organy Wspólnot Europejskich. Skargę z art. 230 TWE mogą wnieść:

  • państwa członkowskie,

  • Rada Unii Europejskiej,

  • Komisja Europejska,

  • Parlament Europejski (w celu ochrony własnych uprawnień)

  • Europejski Bank Centralny (w celu ochrony własnych uprawnień), .

  • każda osoba fizyczna lub prawna przeciwko decyzji, której jest adresatem lub gdy rozstrzygnięcie w formie rozporządzenia lub decyzji, choć skierowane do innej osoby, dotyczy jej bezpośrednio i osobiście.

Podstawą do wszczęcia postępowania w tym trybie może być m.in.:

  • wydanie aktu prawnego przez nieuprawnioną do tego instytucję,

  • naruszenie istotnego wymogu proceduralnego,

  • naruszenie prawa pierwotnego albo wtórnego Wspólnoty.

Traktat zakłada dwumiesięczny termin wniesienia skargi. Biegnie on od momentu publikacji zaskarżonego aktu lub zawiadomienia o nim osoby wnoszącej skargę (lub uzyskania o nim wiadomości w inny sposób). Gdy ETS uzna skargę za zasadną, stwierdza nieważność zaskarżonego aktu. Jednak gdy w grę wchodzi rozporządzenie, Trybunał może, gdy uzna to za konieczne, określić, które z jego elementów pozostają w mocy.

Locus standi podmiotów uprzywilejowanych Podmioty uprawnione do wniesienia skargi o unieważnienie aktu wspólnotowego:

podmioty uprzywilejowane, które mogą wnosić skargę o unieważnienie każdego aktu wspólnotowego. Są to główne instytucje Wspólnoty (Parlament Europejski, Rada, Komisja), oraz państwa członkowskie.

podmioty, którym służy skarga o unieważnienie tylko wtedy, gdy akt narusza ich kompetencje. Należą tu Trybunał Obrachunkowy i Europejski Bank Centralny (wcześniej także Parlament Europejski).

podmioty nieuprzywilejowane, którym skarga o unieważnienie służy tylko po spełnieniu dodatkowych przesłanek. Zaliczamy tu jednostki, a więc osoby fizyczne i prawne.

Skarga o delikty traktatowe - warunki złożenia i skutki:

Europejski Trybunał Sprawiedliwości skupia w ramach swej działalności kompetencje sądu konstytucyjnego, międzynarodowego, administracyjnego, cywilnego oraz sądu pracy. Do najważniejszych kompetencji należy prowadzenie postępowania w sprawach tzw. deliktu traktatowego. Jest ono najczęściej stosowane w sytuacji, gdy państwo członkowskie zaniechało, np. włączenia jakiejś dyrektywy do swojego systemu prawnego lub gdy utrzymuje w mocy przepisy pozostające w sprzeczności z ustawodawstwem europejskim.

W sytuacji, gdy w opinii Komisji (w powództwie art. 226 TWE do wszczęcia postępowania uprawniona jest wyłącznie Komisja) którekolwiek z państw członkowskich nie wypełniło zobowiązań wynikających z Traktatu, KE przedstawia mu uzasadnioną opinię z opisem zarzucanego deliktu. Jeżeli w wyznaczonym czasie państwo członkowskie nie zastosuje się do zaleceń, Komisja Europejska kieruje sprawę do ETS. Może być też tak, że jedno z państw członkowskich uzna, iż to inny przedstawiciel Wspólnoty nie wywiązuje się z zobowiązań wynikających z Traktatu. Ma ono wówczas prawo wnieść sprawę do ETS (art. 227 TWE). Wcześniej jednak rzecz powinna być przedstawiona Komisji Europejskiej, która ma trzy miesiące na wydanie opinii. Jeżeli „podsądny" nie weźmie pod uwagę postanowień Komisji, sprawa wędruje do Trybunału. Stanie się tak również wtedy, gdy KE nie przedstawi swojego stanowiska w trzymiesięcznym terminie. Osoby fizyczne i prawne nie są uprawnione do takiego działania, mają jednak prawo wniesienia zażalenia do Komisji. Rocznie wpływa ich około 500-600, z czego 40-60 prowadzi do złożenia powództwa w TS. Jeśli Trybunał uzna skargę za zasadną, państwo członkowskie musi podporządkować się orzeczeniu. Kontroluje to Komisja Europejska. Jeśli jej przedstawiciele uznają, że orzeczenie zostało zignorowane, wydają stosowną opinię. Gdy nadal nie przynosi to rezultatu, sprawa ponownie trafia do Trybunału. Komisja proponuje w takiej sytuacji wysokość kary pieniężnej, którą ponieść będzie musiało "niepokorne" państwo członkowskie. ETS uznawszy skargę za zasadną, może nałożyć na państwo członkowskie odpowiednią karę finansową.

 



Zobacz także