Śledź nas na:



Przesłanki nieważności aktu instytucji

Termin wystąpienia ze skargą o stwierdzenie nieważności aktu instytucji:

Art. 230 TWE mówi o „dwóch miesiącach od daty publikacji aktu lub jego notyfikowania skarżącemu lub, w razie ich braku, od daty powzięcia przez niego wiadomości o tym akcie".

Dniem publikacji aktu jest dzień ogłoszenia środka w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 254 TWE, obowiązkowej promulgacji podlegają:

rozporządzenia, dyrektywy i decyzje przyjęte przez Radę i Parlament w procedurze współdecydowania,

rozporządzenia Rady i Komisji,

dyrektywy Rady i Komisji skierowane do wszystkich państw członkowskich.

Powiadomienia adresata dokonuje się w wypadku innych niż powyższe dyrektyw oraz decyzji. Powiadomienie musi zawierać nie tylko istotną treść środka, ale także uzasadnienie. W przypadku braku wymaganego przez Traktat ogłoszenia bądź notyfikacji, okres dwumiesięczny liczy się od powzięcia wiadomości przez adresata o treści aktu.

Określa go art. 230 akapit 5 TWE- termin na wniesienie skargi wynosi 2 miesiące od dnia:

Publikacji aktu (jeśli podlega),

Notyfikowania skarżącemu,

Jeżeli akt nie był publikowany ani notyfikowany, to od dnia powzięcia wiadomości przez skarżącego o tym akcie.

Przepisy określające ten termin są bezwzględnie wiążące, bieg tego terminu może być zawieszony jedynie wówczas, gdy opóźnienie wynika z odległości oraz gady zaistnieją wyjątkowe okoliczności, takie jak przypadek czy siła wyższa.

 

Obowiązki instytucji w razie stwierdzenia nieważności aktu instytucji (art. 233 TWE):

Art. 233 TWE określa obowiązki instytucji w związku ze stwierdzeniem nieważności, obliguje instytucje, których akty uznano za nieważne do podjęcia działań zapewniających wykonanie wyroku ETS. Stwierdzenie nieważności nie obliguje samo instytucji do wypłacenia odszkodowania jednostkom, które poniosły szkodę w skutek wydania aktu.

W przypadku orzeczenia o nieważności aktu przyjętego przez instytucję lub instytucje lub stwierdzenia, iż zaniechanie przez nie działania jest sprzeczne z niniejszym Traktatem, są one zobowiązane do podjęcia środków, które zapewnią wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości.

Zobowiązanie to nie narusza zobowiązania, jakie może wyniknąć z zastosowania artykułu 288 akapit drugi (wynagrodzenia szkody wynikającej z odpowiedzialności pozaumownej Wspólnoty).

Niniejszy artykuł stosuje się również do EBC.

 

Skutek orzeczenia stwierdzającego nieważność aktu instytucji. Czy Trybunał może zastosować limitatio ratione temporis orzeczenia?

Orzeczenie takie skutkuje erga omnes i ex tunc (od początku, jak by nigdy nie został wydany), akt uznany za nieważny jest nieważny w granicach skargi.

Oznacza to, że dany akt jest traktowany jak nigdy nie został wydany. W przypadku rozporządzenia sąd wspólnotowy może stwierdzić, że pewne skutki prawne wywołane przez anulowany środek prawny pozostają w mocy. W stosunku do stwierdzającego nieważność aktu prawnego działa zasada res iudicata. Dany środek nie może być później zaskarżony w innym postępowaniu opartym na tej samej podstawie prawnej. Nie dotyczy to postępowań związanych z innymi, autonomicznymi skargami. Uznanie aktu prawnego za nieważny i niebyły powoduje, że przestają obowiązywać wszelkie środki podjęte na podstawie zaskarżonego aktu, w tym środki prawne przyjęte przez państwo w celu implementowania zaskarżonego aktu do krajowego porządku prawnego.

Zasada pewności prawa wymaga, aby nowo wydany akt prawny nie miał działania retroaktywnego.

ETS może wskazać limitatio, może ograniczyć skutki orzeczenia w czasie, orzeczenie wywołuje skutki prawne od momentu jego wydania.

Orzeczenie stwierdzające nieważność danego środka skutkuje erga omnes i ex tunc. W wypadku rozporządzenia jednak Trybunał może zastosować limitatio ratione temporis swojego orzeczenia, uznając część skutków unieważnionego aktu za niewzruszalne.

 

Podmioty i zakres skargi, z jaką mogą wystąpić o stwierdzenie nieważności aktu instytucji:

Podmioty uprawnione do wniesienia skargi o unieważnienie aktu wspólnotowego:

  • podmioty uprzywilejowane, które mogą wnosić skargę o unieważnienie każdego aktu wspólnotowego. Są to główne instytucje Wspólnoty (Parlament Europejski, Rada, Komisja), oraz państwa członkowskie.

  • podmioty, którym służy skarga o unieważnienie tylko wtedy, gdy akt narusza ich kompetencje. Należą tu Trybunał Obrachunkowy i Europejski Bank Centralny (wcześniej także Parlament Europejski).

  • podmioty nieuprzywilejowane, którym skarga o unieważnienie służy tylko po spełnieniu dodatkowych przesłanek. Zaliczamy tu jednostki, a więc osoby fizyczne i prawne.

 

 



Zobacz także